Uitsluiting van aansprakelijkheid voor letselschade

Of het nu draait om de aanschaf van een nieuw medicijn, het maken van een ritje op een paard van de manege, of het inschrijven bij een duikschool voor je PADI-certificaat: bij veel bedrijven komt het voor dat ze een beding in de met u gesloten overeenkomst opnemen waarin staat dat ze niet aansprakelijk zijn voor de schade die u mogelijk op zal lopen. 

Deze uitsluiting van aansprakelijkheid wordt exoneratie genoemd. Maar, in hoeverre is zo’n exoneratie juridisch bepalend voor hun aansprakelijkheid bij een ongeval?

Geldigheid van uitsluiting aansprakelijkheid

In beginsel is degene die tekortschiet in de nakoming van zijn deel van de overeenkomst, aansprakelijk voor de schade die de ander daardoor lijdt. Omdat we in Nederland echter contractsvrijheid kennen, mag er in principe bij overeenkomst van deze hoofdregel worden afgeweken.

Exoneratiebeding

Veel ondernemingen sluiten aansprakelijkheid bij overeenkomsten uit middels een exoneratiebeding. Dit doen ze om bedrijfsrisico’s zoveel mogelijk te beperken. Dit kunnen ze doen door middel van een standaardclausule in de algemene voorwaarden die bij de overeenkomst horen, of in een meer specifieke overeenkomst die naast de kernovereenkomst getekend moet worden. Dit wordt ook wel vrijwaring van aansprakelijkheid, of een vrijwaringsovereenkomst genoemd.

In beginsel is uitsluiting geldig

Niet in ieder geval zijn dezelfde wettelijke regels op de situatie van toepassing. Welke regels omtrent de uitsluiting van aansprakelijkheid van toepassing zijn, is afhankelijk van het soort overeenkomst dat gesloten wordt.

In beginsel is een uitsluiting geldig, tenzij er sprake is van een van de onderstaande omstandigheden:

·      Wettelijk verbod op exoneratiebeding

Bij een aantal soorten overeenkomsten heeft de wetgever in het Burgerlijk Wetboek de “zwakkere” partij extra bescherming gegeven. Een belangrijk onderdeel daarvan is de wettelijke bepaling die het verbiedt aansprakelijkheid uit te sluiten. Een dergelijke wettelijke beperking vindt men terug in:

• De arbeidsovereenkomst (art. 7:658 lid 3 BW);
• De consumentenovereenkomst (art. 7:6 lid 1 BW);
• De geneeskundige behandelingsovereenkomst (art. 7:563 BW);
• De aansprakelijkheidswetgeving voor producenten van producten (6:192 BW).

·      Exoneratie in algemene voorwaarden is onredelijk bezwarend.

Indien er sprake is van een consumentenovereenkomst en in de algemene voorwaarden een exoneratiebeding opgenomen staat, kan de rechter bepalen dat deze voorwaarde onredelijk bezwarend is. In artikel 6:237 (sub f) BW is bepaald dat uitsluiting van aansprakelijkheid geacht wordt onredelijk bezwarend te zijn. Dit werkt in het voordeel van het slachtoffer, omdat het nu aan de schadeveroorzakende partij is om aan te tonen dat het beding in de gegeven omstandigheden niet onredelijk zou zijn. Slaagt hij hierin niet, dan kan de aansprakelijkstelling niet afketsen op het feit dat aansprakelijkheid was uitgesloten.

·      Exoneratie is in strijd met de redelijkheid en billijkheid

In bepaalde situaties kan de rechter daarnaast nog oordelen dat de toepassing van een exoneratiebeding onder de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Daarbij kijkt de rechter specifiek naar de aard van de schade, de mate waarin de verantwoordelijke schuld treft voor de ontstane schade en naar hoezeer de aansprakelijkheid is uitgesloten. Omdat de rechter hier per geval over oordeelt, is het op voorhand niet te zeggen of een beroep op de redelijkheid en billijkheid zal slagen.

Letselschadeadvocaat nodig? Ferme Letselschade Advocaten staat voor u klaar!

Heeft u een ongeval gehad waarbij de verantwoordelijke partij zich beroept op een exoneratiebeding, of simpelweg aansprakelijkheid weigert te erkennen? Schakel dan een gespecialiseerde letselschadeadvocaat in.

Bij Ferme Letselschade Advocaten regelen we niet alleen de aansprakelijkstelling, maar staan we u bij tijdens uw gehele letselschadeproces. Heeft u vragen? Contacteer ons gerust.