Smartengeld bereikt recordhoogte: hoe is dat in andere landen?

Al geruime tijd wordt in Nederland gediscussieerd over de hoogte van smartengeldbedragen. Er zit een gestage ontwikkeling in de hoogte van de uitgekeerde sommen, maar soms lijkt dit in het niet te vallen bij bedragen uit andere landen.

In deze blog wordt een vergelijking getrokken met buurlanden. Ook wordt uitgelegd waarom we de smartengeldbedragen die in Amerika voorkomen, niet hoeven te verwachten in Nederland.

De hoogste smartengeldbedragen in Nederland

Een blik in de geschiedenis: zo’n dertig jaar geleden stond het hoogste bedrag dat iemand ooit in Nederland aan smartengeld ontving op €136.000. Deze persoon werd in het ziekenhuis besmet met het hiv-virus doordat een verkeerde injectienaald werd gebruikt, en overleed daaraan.

Pas enkele jaren geleden ging daar een nieuw recordbedrag overheen: in 2015 werd een man het slachtoffer van een brandbom waardoor hij zeer ernstige brandwonden opliep over zijn hele lichaam. Hij kreeg een smartengeldvergoeding van €200.000 toegewezen.

In de afgelopen jaren zijn meer bedragen toegekend van tussen de 200.000 tot 250.000 euro. Wat opvalt is dat het slachtoffer zich bij al deze vorderingen als benadeelde partij in een strafproces had gevoegd, en deze bedragen dus niet via de civiele rechter kreeg. Twee voorbeelden:

1. Een bedrag van €250.000 werd toegewezen aan een 21-jarige student die tijdens het uitgaan ruzie kreeg met drie dronken jongeren. Een van hen had een vuurwapen bij zich en beschoot het slachtoffer 5 keer. De student hield hieraan een hoge dwarslaesie over.
2. Later in datzelfde jaar kende het UMC Utrecht een schadevergoeding toe van €350.000 aan een vrouw bij wie baarmoederhalskanker pas veel later dan mogelijk was werd ontdekt, waardoor zij ongeneeslijk ziek werd en haar een adequate behandeling werd ontnomen. Dit is het hoogste bedrag aan smartengeld, voor zover bekend.

Rechtsvergelijking: smartengeldbedragen in Duitsland

De smartengeldbedragen in Duitsland liggen aanzienlijk hoger. De bedragen in Duitsland zijn waarschijnlijk de hoogste binnen Europa: ze kunnen oplopen tot meer dan een half miljoen euro. Dit komt tot nu toe echter alleen voor bij zeer schrijnende gevallen waarin jonge mensen in coma of vegetatieve toestand raken, waardoor hun leven tot een minimumkwaliteit beperkt wordt.

Toch worden ook in veel andere situaties in Duitsland hoge smartengeldbedragen toegekend. Door professor Verheij, hoogleraar privaatrecht in Groningen, is een opsomming gemaakt:

• Coma: de bedragen variëren 400.000-500.000 euro;
• Hoge dwarslaesie: de bedragen van de laatste 20 jaar variëren tussen 300.000-500.000 euro.
• Ernstig hersenletsel: Het hoogste bedrag is € 700.000, toegekend aan een 2-jarig kind dat als gevolg van een ernstige medische fout verlamd raakte en motorisch het niveau van een kind van 3 of 4 maanden heeft. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de Duitse rechter de belasting van de ouders bij de zorg voor het gehandicapte kind meeweegt. Dit is iets dan in Nederland in de Wet Affectieschade is geregeld; dit zijn in Nederland vaste bedragen.
• Verlies van ledematen of ogen: bedragen variërend van 50.000 euro tot 250.000 euro, afhankelijk van de ernst van de omstandigheden.
• Shockschade: bedragen variërend tussen de 10.000 en 20.000 euro. Dit is een vorm van immateriële schade waarvoor de vergoeding gemiddeld lager lijkt te liggen dan in Nederland.

Rechtsvergelijking: smartengeldbedragen in de VS

In de Verenigde Staten worden ongekend hoge bedragen aan schadevergoeding toegekend. De reden voor deze hoge bedragen is tegelijk ook de reden waarom we deze hoge bedragen niet in Nederland hoeven te verwachten. In het civiele proces dat in Amerika aan een onrechtmatige daad ten grondslag licht, wordt een ‘punitieve sanctie’ aan de vergoeding toegevoegd.

Boete bij de schadevergoeding

De Amerikaanse rechter kan bepalen dat degene die de schade heeft veroorzaakt, een ‘punitive damage’ moet betalen. Dan is de betreffende onrechtmatige handeling die t maatschappelijke verkeer is gepleegd dusdanig ernstig, dat de rechter daar een civielrechtelijke boete aan plakt.

De dader moet dan de hoogte van de schadevergoeding bijvoorbeeld dubbel betalen aan het slachtoffer. Dit verklaart waarom smartengeldbedragen in Amerika in de miljoenen kunnen lopen.

Ferme Letselschade Advocaten

Heeft u zelf, of een van uw naasten letsel opgelopen en bent u op zoek naar een professionele letselschadeadvocaat? Bij Ferme Letselschade Advocaten staan we u bij in uw gehele proces, zodat u kunt focussen op uw herstel.

We staan cliënten bij uit alle hoeken van Nederland, van Groningen tot Maastricht en van Den Haag tot Enschede. Schroom dus niet om contact met ons op te nemen voor vragen of een vrijblijvend kennismakingsgesprek.