Letselschade door gemiste diagnose: medische aansprakelijkheid?

Stel: u bezoekt de huisartsenpost, en de dienstdoende arts stuurt u na lichamelijk onderzoek met pijnstillers en het advies om rust te houden naar huis. Dat er een andere oorzaak dan oververmoeidheid en spanning aan uw hoofdpijnklachten te wijten is, ontdekt u pas nadat u met een beroerte bent opgenomen in het ziekenhuis. De kans op goed herstel met weinig tot geen blijvend letsel blijkt een stuk kleiner te zijn doordat er niet eerder behandeling heeft plaatsgevonden. De prangende vraag: leidt een gemiste diagnose altijd tot medische aansprakelijkheid van een arts?

Voorwaarden voor aansprakelijkheid bij medische fout

Indien u een arts of een ziekenhuis met succes aansprakelijk wilt stellen voor een medische fout, moet aan verschillende voorwaarden worden voldaan. De aansprakelijkheid kan worden gebaseerd op een wanprestatie (art. 6:74 BW) van de arts of het ziekenhuis in de geneeskundige behandelingsovereenkomst die zij met u hebben. Dan is vereist:

• dat er sprake is van een tekortkoming;
• causaal verband tussen de tekortkoming en de door u geleden schade;
• dat de tekortkoming toerekenbaar is aan de arts of het ziekenhuis;
• indien nakoming nog mogelijk is: verzuim.

Ook kan een arts op grond van een onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) aansprakelijk worden gesteld. In dat geval zijn de vereisten:

• onrechtmatige gedraging van de arts;
• er is sprake van (letsel)schade;
• deze (letsel)schade staat in causaal verband met de onrechtmatige gedraging;
• de onrechtmatige gedraging kan de arts toegerekend worden;
• de geschonden regel strekt tot bescherming tegen de schade die u lijdt.

De tekortkoming/onrechtmatige gedraging

Het feit dat een arts een diagnose niet, of verkeerd heeft gesteld, wil niet automatisch zeggen dat de arts onrechtmatig heeft gehandeld.

Of er sprake is van een medische fout, wordt door de rechter beoordeeld aan de hand van de maatstaf ‘of het handelen is geweest zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsgenoot mag worden verwacht’.

Artsen beoordelen uw situatie op basis van uw omstandigheden, uw medische voorgeschiedenis en alle kenbare belangrijke details. Dit doen zij aan de hand van de NHG-richtlijnen en -standaarden. Indien blijkt dat een arts niet volgens deze richtlijnen en standaarden heeft gehandeld, dan kan er sprake zijn van een medische fout en kan dat leiden tot aansprakelijkheid.

Wanneer een arts u echter volgens de richtlijnen behandelt, wordt medische aansprakelijkheid al snel afgewezen. Bijvoorbeeld omdat uw kwaal gezien uw leeftijd of asymptomatische klachten niet voor de hand ligt. Ook kan een arts gemotiveerd afwijken van de richtlijn, onder bepaalde omstandigheden kan dat terecht worden bevonden en kan aansprakelijkheid uitblijven.

Voorbeeldsituatie: aansprakelijkheid van de arts

Uitspraak HR 09-11-1990, ECLI:NL:PHR:1990:AC1103 (Speeckaert/Gradener).

Gradener heeft aanhoudende rugpijnklachten en consulteert daarom chirurg Speeckaert. Deze concludeert dat de pijnklachten veroorzaakt worden door een vergroeiing van een laaggelegen deel in de ruggenwervel. De chirurg stelt dat deze klachten het beste verholpen kunnen worden door een operatie. Vooraf was bij de chirurg bekend dat deze operatie zeer ingewikkeld en intensief is. Daarnaast heeft de chirurg deze operatie niet eerder uitgevoerd en ook geen specialisten van tevoren geconsulteerd.

Desondanks voert Speeckaert de operatie uit, wat leidt tot verergerde pijn bij Gradener en een tal van vervolgoperaties. Gradener stelt Speeckaert aansprakelijk voor de kosten voor de extra behandelingen. Het geschil komt voor het Hof, dat een deskundigenonderzoek laat uitvoeren.

De deskundigen stelden dat niet alleen onvoldoende vaststond dat de rugklachten van Gradener het gevolg waren van de diagnose die Speeckaert stelde, maar dat de uitgevoerde operatie bovendien bij dergelijke rugklachten niet als standaardoperatie kon worden aangemerkt. Verder moeten de door Gradener na de operatie geuite klachten geacht worden het gevolg te zijn van de door Speeckaert op 21 maart 1978 verrichte operatie.

Naar aanleiding van het deskundigenonderzoek komt het Hof tot de conclusie dat Speeckaert te snel tot een niet voor de hand liggende diagnose kwam, en de meest waarschijnlijke diagnose niet heeft beschouwd. Speeckaert had verder, gezien het exceptionele van zijn diagnose, een neuroloog of neurochirurg kunnen en moeten consulteren, nu hij aan zijn diagnose een ingrijpende operatie verbond die ook al zeer exceptioneel moet worden genoemd, en waarmee hij nog geen enkele ervaring had.

Juridische bijstand door een letselschade advocaat

Heeft u te maken gekregen met een medische misser waardoor u (blijvend) letselschade hebt opgelopen? Neem dan contact op met de gespecialiseerde experts van Ferme Letselschade Advocaten in Utrecht. Onze specialisten hebben jarenlange ervaring op gebied van niet aangeboren hersenletsel (NAH) en medische aansprakelijkheid. We kunnen u bijstaan als  letselschade advocaat in uw gehele letselschadetraject, zodat u een passende schadevergoeding krijgt.

Heeft u vragen, of wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem gerust contact met ons op. Ferme Letselschade Advocaten staat voor u klaar om uw vragen te beantwoorden.