Ondeugdelijk medisch hulpmiddel: twee recente uitspraken van de Hoge Raad

Op 19 juni 2020 heeft de Hoge Raad, de hoogste civiele rechtsinstantie in Nederland, uitspraak gedaan in twee zaken over medische hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen bleken na verloop van tijd ongeschikt te zijn.

In beide zaken werden de arts en het ziekenhuis aansprakelijk gesteld, wegens tekortkoming van hun geneeskundige behandelingsovereenkomst met de betrokken patiënt.

Uitspraak na gebrekkig PIP-implantaat

Door Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch is aan de Hoge Raad de vraag voorgelegd of het ziekenhuis aansprakelijk is voor de door een patiënt geleden schade, die is ontstaan doordat de hulpverlener bij de uitvoering van een geneeskundige behandelingsovereenkomst een implantaat heeft geplaatst dat ongeschikt bleek te zijn.

In het onderhavige geval gaat het om het gebruik van borstprotheses, geproduceerd door een Frans bedrijf, die vanaf medio 2000 tot april 2010 wereldwijd veelvuldig werden gebruikt bij borstvergrotingsingrepen. Op grond van art. 6:74 en 6:77 BW wordt de vraag gesteld of het ziekenhuis ervoor verantwoordelijk moet worden gehouden dat er implantaten zijn gebruikt die ondeugdelijk bleken te zijn, ondanks dat het ziekenhuis niet de producent is van deze implantaten.

Oordeel van de Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelt dat er sprake was van gebrekkige implantaten, omdat de producent destijds een verkeerd soort siliconen heeft gebruikt. Er werd namelijk gebruik gemaakt van industriële siliconen, in plaats van medicinale siliconen. Door deze frauduleuze productie is het implantaat gaan lekken, wat resulteert in de ongeschiktheid van dit medische hulpmiddel.

De Hoge Raad beantwoord de vraag van het hof dan ook ontkennend: ondanks de grote hoeveelheid schade die meerdere vrouwen geleden hebben, is dit niet aan het ziekenhuis toe te rekenen. Deze is dus ook niet aansprakelijk.

Uitspraak over ongeschikte miragelplombe

Deze zaak gaat over aansprakelijkheid van het ziekenhuis voor complicaties die zijn ontstaan door het gebruik van een radiaire plombe, in dit geval een ‘miragelplombe’ bij een oogoperatie.

Een miragelplombe is, eenvoudig uitgelegd, een siliconen kussentje dat met behulp van een elastisch bandje aan de buitenkant van het oog wordt geplaatst. Dit gebeurt bij oogoperaties, om een behandelde scheur in het netvlies dicht te drukken.

Een jaar na deze operatie ondervond de patiënt klachten, zoals troebelingen en dubbelzien. De plombe bleek te zijn gezwollen en gefragmenteerd. De patiënt stelt het ziekenhuis aansprakelijk omdat deze plombe, een medische hulpzaak, ongeschikt is gebleken, waardoor het ziekenhuis tekortschiet in haar behandelingsovereenkomst (art. 6:77 BW).

Ondeugdelijkheden leiden niet altijd tot aansprakelijkheid

De Hoge Raad zegt erover: ‘’indien bij een geneeskundige behandeling een zaak in het lichaam van de patiënt wordt aangebracht die ten tijde van de behandeling “state of the art” is, brengt het enkele feit dat de zaak op grond van naderhand opgekomen medische inzichten naar haar aard niet langer geschikt wordt bevonden voor de desbetreffende behandeling, niet mee dat het gebruik van die zaak als een tekortkoming moet worden aangemerkt. ‘’

Met andere woorden: de plombe was ten tijde van de behandeling van de hoogst kenbare kwaliteit. Later is bekend geworden dat deze plombes toch niet zo goed waren. Dit enkele feit brengt echter niet mee dat het ziekenhuis aansprakelijk is voor de schade die is geleden, doordat de plombe naderhand niet goed is gebleken.

De twee bovenstaande zaken kennen verschillen, maar zeker ook overeenkomsten. Wat voornamelijk van belang is, is dat artikel 6:77 BW een benadeelde patiënt in staat stelt een ziekenhuis of arts aansprakelijk te stellen voor geleden letselschade door een ongeschikte hulpzaak, ook ruimte laat voor nuancering.

Wanneer door de producent opzettelijk is gesjoemeld met de constructie van de medische hulpzaken, en deze hulpzaken daardoor ondeugdelijk blijken te zijn, is het niet redelijk om het ziekenhuis verantwoordelijk te houden voor de daardoor geleden schade.

Ook wanneer een medische hulpzaak ten tijde van de toepassing “state of the art” is, dat wil zeggen, wanneer een hulpzaak volgens de nieuwste medische kennis goed voor gebruik is, ligt het niet in de lijn der redelijkheid om het ziekenhuis aansprakelijk te houden, puur omdat naar later inzicht blijkt dat het toch niet de allerbeste hulpmiddelen zijn.

Letselschade Advocaat Utrecht

De Hoge Raad deed op 19 juni twee uitspraken in het voordeel van de ziekenhuizen. Zoals blijkt, kan het lastig zijn om aansprakelijkheid te vestigen bij letselschade. Heeft u letselschade opgelopen en bent u op zoek naar juridische bijstand? Ferme Letselschade Advocaten heeft jarenlange ervaring met complexe letselschadezaken.

Juridische bijstand door een letselschade advocaat

We kunnen u bijstaan als  letselschade advocaat in uw gehele letselschadetraject, zodat u een passende schadevergoeding krijgt. Wij helpen niet alleen bij de aansprakelijkstelling, maar staan u bij gedurende het hele proces. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie of een kennismakingsgesprek.

Heeft u vragen, of wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem gerust contact met ons op. Ferme Letselschade Advocaten staat voor u klaar om uw vragen te beantwoorden.